Binbir Derde Şifa Bir Bitki: Ginkgo Biloba

“Yaşayan fosil” olarak bilinen Ginkgo Biloba L., 2000 yılı aşkın süredir insan sağlığı için tedavi edici açıdan değerli bir bitki olarak kullanılmaktadır [1, 2, 3]. Ginkgo ağacı Mezozoik çağda gelişmiş, en yüksek gelişimi Jura ve Kretase çağlarında gerçekleşmiştir [1]. Çin bitkisel ilaç tarihi boyunca, ginkgo tohumları tedavi edici özellikleriyle tanınmış ve yaprakları tıbbi amaçlarla çay şeklinde kullanılmıştır. Bitki, organik asitler (örneğin, ginkgolik asit), flavonoidler (örneğin, kaempferol, quercetin, isorhamnetin), biflavonoidler (örneğin, sciadopitysin, ginkgetin, isoginkgetin) ve terpenoidler (örneğin, ginkgolides, bilobalides) gibi biyoaktif bileşikler içerir.

Geleneksel Çin tıbbında, Ginkgo Biloba yüzyıllardır mide ağrısı, bilişsel işlev bozukluğu, bronşit, astım, tüberküloz ve diğer rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Klinik olarak değerlendirilmiş ve hafızayı geliştirmeye yönelik bir besin takviyesi ve ilaç olmasının yanı sıra Alzheimer hastalığı ve diğer nörolojik bozukluklar için tedavi edici veya önleyici bir önlem olarak etkili olduğu kanıtlanmıştır. Ek olarak, immünomodülatör, anti-inflamatuar, nöroprotektif ve antioksidan özellikleri nedeniyle kardiyovasküler ile ilişkili bozukluklar için terapötik bir yaklaşım olarak ümit vericidir [1, 4, 5, 6]. Ginkgo yaprağı ekstraktları artık Avrupa ve Amerika’da film kaplı haplar, oral sıvılar ve enjekte edilebilir formülasyonlar dahil olmak üzere çeşitli formlarda mevcuttur. Bu ekstraktlar bitkisel farmasötik ürünlerde, gıda ve besin takviyelerinde, botanik ve tamamlayıcı tedavilerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Ginkgo özleri vücut üzerinde birçok faydalı etkisi olan aktif kimyasallar içerir. Bu ekstraktlar kan dolaşımını artırır, pıhtı oluşumunu engeller, kılcal duvarları güçlendirir ve oksijen yoksunluğu sırasında sinir hücrelerini korur. Ginkgo yaprağı özleri, konsantrasyon güçlükleri ve hafızayla ilgili sorunlar gibi demans semptomlarını yönetmek için yaygın olarak kullanılır. Ayrıca anti-astım özelliklerine sahiptirler [7,8], yara iyileşmesini desteklerler [2] ve Alzheimer hastalığı olan hastalarda zihinsel kapasiteleri geliştirmenin yanı sıra nöroprotektif etkiler sergilerler [9,10]. Ginkgo ekstraktının aktivitesini araştırmak için çok sayıda farmakolojik araştırma yapılmıştır [11].

Etnobotanik ve Etnomedikal Kullanımları

Tohumları akciğer hastalıklarını (astım ve bronşit gibi), mesane iltihabını ve alkol bağımlılığını tedavi etmek için kullanılırken, yaprakları kalp ve akciğer fonksiyon bozukluklarını ve cilt enfeksiyonlarını tedavi etmek için yaygın olarak reçete edilmektedir [13,14]. Etli posalarından temizlenmiş çiğ tohumları, akciğerle ilgili bozuklukları, böbrek ve mesane rahatsızlıklarını tedavi etmek için geleneksel Çin tıbbında uzun süredir kullanılmaktadır [12]. Ayrıca meyve ve yapraklarından elde edilen kaynatma, Çin’de öksürük ve akciğer problemlerini tedavi etmek için de kullanılmaktadır. Kore’de yaygın olarak Eunhaengnamu olarak bilinen tohumu astım, soğuk algınlığı ve hipertansiyon gibi bazı hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Hint geleneksel ilaçlarında, G. Biloba yaprağı ekstraktı sıklıkla Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere hafıza bozuklukları için kullanılmıştır [16]. İran’da halk arasında Jinko olarak bilinen yaprakları kulak ağrısı ve kulak çınlamasını tedavi etmek için yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bitkinin Amerika kıtasının farklı yerlerinde, benzer tedaviler için kullanıldığı da belgelenmiştir. ABD’de beyin fonksiyon bozukluğu, vertigo ve kulak çınlamasını tedavi etmek, konsantrasyonu iyileştirmek, astım, erektil disfonksiyon ve anjina pektoris tedavilerinde işlerlik kazanmıştır [17]. Kanada’da geleneksel uygulayıcılar tarafından hafıza güçlendirici olarak ve kan/dolaşım sorunları için kullanılan en sık önerilen 20 bitki arasında yer almaktadır [12]. Arjantin’de yapraklarının hipokolesterolemik, anti-dislipidemi, anti-aterosklerotik ve hipolipidemik etkilerin tedavisi için kullanılması önerilmiştir. Brezilya’da bu bitkinin yapraklarının labirentit tedavisinde kullanılması önerilmiştir. 

Bitki, Avrupa Geleneksel Tıbbında da bilinmektedir. Fransa ve Almanya’da yaprak ekstraktının periferik vasküler ve serebrovasküler yetmezlik ile birlikte aterosklerotik hastalıkların tedavisinde çok faydalı olduğu düşünülmektedir. Yunanistan’da yaprakları ve meyveleri, arterioskleroz, koronal hastalık, kulak bozuklukları, depresyon ve baş ağrısı için uygulanmıştır. Türkiye’de yapraklarının kaynatılması, hafızayı geliştirici bir ajan olarak uygulanmaktadır. Afrika’da, Nijerya’nın Edo Eyaleti’nde, yapraklarının infüzyonunun hipertansiyon tedavisinde etkili olduğuna inanılmaktadır. Ayrıca G. Biloba, Avustralya’daki bitkisel perakende pazarında Alzheimer hastalığı ve demans tedavisinde yoğun olarak kullanılmaktadır [14].

G. biloba`nın en sık etnomedikal kullanımları, dünya çapında farklı kültürlerde kardiyovasküler hastalıkların, solunum rahatsızlıklarının, sinir sistemi bozukluklarının, idrar sorunlarının ve hafızanın iyileştirilmesinin tedavisi gibi görünmektedir [2, 3, 4, 15].

Kaynaklar:

1. Belwal, T., Giri, L., Bahukhand, A., Tariq, M., Kewlani, P., Bhatt, I. D., & Rawal, R. S. (2019). Ginkgo biloba. In Nonvitamin and Nonmineral Nutritional Supplements (pp. 241-250). Academic Press.
2. Noor-E-Tabassum, null, Rajib Das, Mashia Subha Lami, Arka Jyoti Chakraborty, Saikat Mitra, Trina Ekawati Tallei, Rinaldi Idroes, et al. “Ginkgo Biloba: A Treasure of Functional Phytochemicals with Multimedicinal Applications.” Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine: ECAM 2022 (2022): 8288818. https://doi.org/10.1155/2022/8288818.
3. Liu, Yanxia, Huawei Xin, Yunchao Zhang, Fengyuan Che, Na Shen, and Yulei Cui. “Leaves, Seeds and Exocarp of Ginkgo Biloba L. (Ginkgoaceae): A Comprehensive Review of Traditional Uses, Phytochemistry, Pharmacology, Resource Utilization  and Toxicity.” Journal of Ethnopharmacology 298 (November 15, 2022): 115645. https://doi.org/10.1016/j.jep.2022.115645.
4. Hort, Jakub, Thomas Duning, and Robert Hoerr. “Ginkgo Biloba Extract EGb 761 in the Treatment of Patients with Mild Neurocognitive Impairment: A Systematic Review.” Neuropsychiatric Disease and Treatment 19 (2023): 647–60. https://doi.org/10.2147/NDT.S401231.
5. Xie, Liming, Qi Zhu, and Jiahong Lu. “Can We Use Ginkgo Biloba Extract to Treat Alzheimer’s Disease? Lessons from Preclinical and Clinical Studies.” Cells 11, no. 3 (January 29, 2022). https://doi.org/10.3390/cells11030479.
6. Kulić, Žarko, Martin D. Lehner, and Gunnar P. H. Dietz. “Ginkgo Biloba Leaf Extract EGb 761® as a Paragon of the Product by Process Concept.” Frontiers in Pharmacology 13 (2022). https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2022.1007746.
7. Ibrahim, Manal A., Hanan H. Ramadan, and Rasha N. Mohammed. “Evidence That Ginkgo Biloba Could Use in the Influenza and Coronavirus COVID-19 Infections.” Journal of Basic and Clinical Physiology and Pharmacology 32, no. 3 (February 16, 2021): 131–43. https://doi.org/10.1515/jbcpp-2020-0310.
8. Akanchise, Thelma, and Angelina Angelova. “Ginkgo Biloba and Long COVID: In Vivo and In Vitro Models for the Evaluation of Nanotherapeutic Efficacy.” Pharmaceutics 15, no. 5 (May 22, 2023). https://doi.org/10.3390/pharmaceutics15051562.
9. Li, Qin, Limor Rubin, Marta Silva, Shuai Li, Chao Yang, Philip Lazarovici, and Wenhua Zheng. “Current Progress on Neuroprotection Induced by Artemisia, Ginseng, Astragalus, and Ginkgo Traditional Chinese Medicines for the Therapy of Alzheimer’s Disease.” Oxidative Medicine and Cellular Longevity 2022 (June 14, 2022): 3777021. https://doi.org/10.1155/2022/3777021.
10. Villegas, Cecilia, Rebeca Perez, Lyvia Lintzmaier Petiz, Talita Glaser, Henning Ulrich, and Cristian Paz. “Ginkgolides and Huperzine A for Complementary Treatment of Alzheimer’s Disease.” IUBMB Life 74, no. 8 (August 2022): 763–79. https://doi.org/10.1002/iub.2613.
11. Barbalho, Sandra Maria, Rosa Direito, Lucas Fornari Laurindo, Ledyane Taynara Marton, Elen Landgraf Guiguer, Ricardo de Alvares Goulart, Ricardo José Tofano, et al. “Ginkgo Biloba in the Aging Process: A Narrative Review.” Antioxidants (Basel, Switzerland) 11, no. 3 (March 9, 2022). https://doi.org/10.3390/antiox11030525.
12. Wang, Li, Di Wang, Ming-Ming Lin, Yan Lu, Xiao-Xue Jiang, and Biao Jin. “An Embryological Study and Systematic Significance of the Primitive Gymnosperm Ginkgo Biloba.” Journal of Systematics and Evolution 49, no. 4 (2011): 353–61. https://doi.org/10.1111/j.1759-6831.2011.00123.x.
13. Silva, Henrique, and Filipe Gazalho Martins. “Cardiovascular Activity of Ginkgo Biloba-An Insight from Healthy Subjects.” Biology 12, no. 1 (December 21, 2022): 15. https://doi.org/10.3390/biology12010015.
14. Al-Kuraishy, Hayder M., Ali I. Al-Gareeb, Ajeet Kaushik, Małgorzata Kujawska, and Gaber El-Saber Batiha. “Ginkgo Biloba in the Management of the COVID-19 Severity.” Archiv Der Pharmazie 355, no. 10 (October 2022): e2200188. https://doi.org/10.1002/ardp.202200188.
15. Hong, Liya, Zhiyong Guo, Kunhui Huang, Shanjun Wei, Bo Liu, Shaowu Meng, and Chunlin Long. “Ethnobotanical Study on Medicinal Plants Used by Maonan People in China.” Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 11, no. 1 (April 30, 2015): 32. https://doi.org/10.1186/s13002-015-0019-1.
16. Mehla, Jogender, Pooja Gupta, Monika Pahuja, Deepti Diwan, and Diksha Diksha. “Indian Medicinal Herbs and Formulations for Alzheimer’s Disease, from Traditional Knowledge to Scientific Assessment.” Brain Sciences 10, no. 12 (December 10, 2020): 964. https://doi.org/10.3390/brainsci10120964.
17. Lu, Winston I., and Dominic P. Lu. “Impact of Chinese Herbal Medicine on American Society and Health Care System: Perspective and Concern.” Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine : ECAM 2014 (2014): 251891. https://doi.org/10.1155/2014/251891.